Efsanevi uzay gözlemevi Hubble tekrardan devreye girdi

Hubble, 1990 yılında NASA’nın Space Shuttle Discovery’si ile fırlatılmasından bu yana yaklaşık 34 yıl geçmesine rağmen astronomlar için değerli bilimsel veriler sağlamaya devam ediyor. Ancak kasım ayının sonlarından beri Hubble Uzay Teleskobu, yaşadığı jiroskop arızası nedeniyle kullanım dışı kalmıştı. NASA, uzay gözlemevini kurtarmak için yoğun çabalar sarf ettikten sonra geçtiğimiz cuma günü yaptığı açıklamada Hubble’ın faaliyetlerine yeniden başladığını duyurdu.

Hubble tekrardan göreve başladı

Hubble Uzay Teleskobu, yaklaşık olarak üç haftadır bir jiroskop arızası yaşıyordu. Sorunlu jiroskop, gözlemevinin işaretleme sisteminin kritik bir parçasını oluştururken jiroskop sistemleri ise aracın ne kadar hızlı döndüğünü ölçerek teleskobun hassas gözlemlerini yapabilmesine yardımcı oluyor. NASA yaptığı açıklamada şimdi jiroskopun tekrar kullanıma girmesiyle teleskop bilim operasyonlarına geri döndüğünü duyurdu.

NASA şimdiye kadar beş mekik göreviyle Hubble’ı onardı, bilim araçlarını geliştirdi ve uzayda uzun süreli kullanım nedeniyle bozulan donanımları değiştirdi. Diğer görevlerin yanı sıra, 2009’daki son mekik onarım uçuşunda astronotlar Hubble’a altı yeni jiroskop taktı.

Hareketli parçalar bozulur

Öte yandan jiroskoplar uzun zamandır Hubble’ın en çok bakım gerektiren parçalarından biri oldu. NASA’ya göre, her bir jiroskopun içindeki tekerlek dakikada 19.200 devirlik sabit bir hızda dönüyor ve tekerlek de yoğun bir sıvı içinde asılı duran silindirin içine kapatılmış durumda. Her bir jiroskopun içindeki elektronikler tekerleğin eksenindeki çok küçük hareketleri tespit ederek Hubble’ın merkezi bilgisayarına uzay aracının dönüş hızı hakkında bilgi sağlıyor. Saç teli inceliğindeki kablolar jiroskoplardan gelen sinyalleri yönlendiriyor ve bu kablolar zamanla bozulabiliyor.

Hubble’a 2009’da takılan altı jiroskoptan üçü arızalandı, diğer üçü ise çalışmaya devam ediyor. Halen çalışmakta olan üç jiroskop daha uzun ömürlü olması için daha yeni bir tasarıma dayanıyor, ancak bu ünitelerden biri son birkaç ay içinde aşınma belirtileri gösterdi. Hubble proje yöneticisi olan Pat Crouse, Gyro 3 olarak adlandırılan bu jiroskopun ezelden beri hafif sıkıntılı davranışlar sergilediğini söyledi.

Hubble’ın normal çalışması için tipik olarak üç jiroskopa ihtiyacı olduğundan, yer kontrolörleri Gyro 3’ü yaklaşık yedi yıl boyunca kapalı tuttular, ta ki 2018’de Hubble’ın ihtiyacı olan başka bir jiroskop arızalanıp cihazlardan sadece üçü çalışır hale gelene kadar. NASA mühendisleri Hubble’ın tek jiroskop ile de çalışabileceğini ancak hızlı nesneleri incelemede (Güneş sistemindeki asteroitler gibi) sıkıntılar yaşayabileceğini söylüyor.